Zorgen om de Purmer

Oud Edam maakt zich ernstige zorgen over de Purmer.

Bestaat Edam straks voor 2/3 uit industrieterrein?

Vereniging Oud Edam maakt zich ernstige zorgen over de Purmer. De stad Edam heeft een eeuwenoude cultuurhistorische relatie met de Purmer en volgens de statuten van Oud Edam valt de Purmer in het belangengebied van de vereniging: ook voor natuur en landschap rondom de stad maakt Oud Edam zich sterk. Voor veel Edammers is de Purmer een heerlijke plek om uit te waaien. Als je via de Purmer naar huis loopt, fietst of rijdt, zie je Edam al liggen. Als het aan Oud Edam ligt, blijft de Purmer groen, maar de gemeente denkt daar anders over. De voorstellen van de gemeente werden op donderdag 9 september in de gemeenteraad besproken en ook voor de komende maanden staat de Purmer op de agenda van de raadsvergaderingen. Wij zien met verbijstering dat de meeste fracties klakkeloos meegaan in de ideeën van de gemeente. De Purmer is vogelvrij verklaard en het lijkt wel of iedereen, van het college tot FC Volendam, deze historische droogmakerij opeens als speeltuin ziet die naar hartenlust volgebouwd kan worden. Geannexeerd zonder visie.

Inmiddels werken wij samen met Stichting Behoud Waterland en hebben zich ook enkele leden aangemeld om een werkgroep te vormen.

Wat is er aan de hand

De gemeente Edam-Volendam heeft plannen om de Purmer tussen de N244 en de Ringvaart in te richten als bedrijventerrein. Op de (online) participatieavonden, afgelopen voorjaar, bleek dat ze daar ook al bureaus voor hadden ingeschakeld. De achterliggende gedachte is dat er in Volendam woningen gebouwd moeten worden op de plek waar nu bedrijven zijn, en dat die bedrijven naar de Purmer worden verplaatst. Maar moet de Purmer daarvoor worden opgeofferd? En dat vroegen de meeste deelnemers aan de participatie zich af. Op de vraag ‘wat moet er niet komen in de Purmer’ vulden de meesten ‘een bedrijventerrein’ in. Maar toch hadden de bureaus al de nodige tekeningen klaar.

De gemeente Edam-Volendam heeft met Purmerend en Waterland een Plan van Aanpak opgesteld voor een ‘Gezamenlijke Omgevingsvisie De Purmer’. Daarvoor willen ze van alles onderzoeken, zoals bedrijvigheid, nut en noodzaak en ook kijken naar het landschap. Maar het lijkt er nu op dat de gemeente Edam-Volendam met spoed eigen plannen wil ontwikkelen waarvan de noodzaak niet vaststaat.

Haast

Waarom die haast?  Haast is een slechte raadgever en levert nooit goede of doordachte plannen op. Bovendien: waar is de regionale samenwerking gebleven? De gemeente heeft sinds september 2020 een voorkeursrecht, zeg maar een recht van eerste koop, voor als boeren in de Purmer ermee stoppen en hun grond zouden willen verkopen. Dat was volgens de berichtgeving destijds bedoeld om grondspeculanten de pas af te snijden en gestoeld op een samenwerking waarin Purmerend, Waterland en Edam-Volendam samen willen kijken naar onder meer ruimtebehoefte: wat is er nog mogelijk in de Baanstee Noord en is er uitbreiding nodig in de vorm van Baanstee Noordoost? Met dat laatste bedoelen ze ‘onze’ Purmer.

Nu lijkt de gemeente Edam-Volendam op eigen houtje verder te willen gaan en de Baanstee Noordoost los van de gezamenlijke plannen te willen ontwikkelen. Er zijn drie scenario’s opgesteld en die kregen we ook voorgeschoteld: een klein, middelgroot of groot bedrijventerrein. Oftewel: een hoekje tegen de Baanstee Noord aan, een groter gedeelte of het complete gebied in kwestie – al naar gelang de behoefte. In het laatste geval hebben we het over 170 ha. Dat is heel veel. Ter vergelijking: de complete Baanstee, inclusief Noord, is 200 ha. Dat zou dan allemaal industriegebied worden, op kostbare landbouwgrond, terwijl in onze gemeente de ambitie bestaat om in 2040 de belangrijkste en groenste voedselproducent van de regio te worden.

Een vierde scenario, met sportvelden en een voetbalstadion in het gebied, is er later aan toegevoegd. Een rampenscenario! Op een van de participatieavonden viel het woord ‘onteigening’ al. Dat klinkt alsof alles al in beton gegoten is en strookt in onze ogen ook niet bepaald met het voorkeursrecht. Bovendien is het woord ‘onteigening’ zeker in de participatiefase uitermate bedreigend voor de grondeigenaren – veelal agrariërs die trots zijn op hun bedrijf.

“De gemeente tilt naar ons idee haar eigen bedrijventerrein voortijdig uit die gezamenlijke regionale omgevingsvisie. Volgens het stappenplan van de gemeente en het bureau Over Morgen moet er in oktober/ november 2021 een scenario gekozen worden. Dat is zo ongeveer nu.

Vraagtekens

Na die participatieavonden zijn er nog vele vraagtekens. Hoe goed is er écht gekeken naar de behoefte aan een bedrijventerrein? In 2016 heeft de Raad van State naar aanleiding van de uitbreiding van het industrieterrein aan de Oosthuizerweg gesteld dat er nog voldoende ruimte is in de Baanstee Noord. Die ruimte is er nog steeds. Royaal zelfs voor de toekomstige behoefte van Edam-Volendam. Ook op de ‘oude’ Baanstee is plek. Dus waarom zou de gemeente Edam-Volendam op eigen houtje allerlei scenario’s moeten ontwikkelen voor de Purmer? Als er samenwerking is tussen Waterland, Purmerend en Edam-Volendam, waarom kunnen bedrijven uit onze gemeente dan niet naar de Baanstee Noord?

Wrang

Met zo’n groot bedrijventerrein verwoest je het historische landschap van de Purmer en komt Edam helemaal ingesloten te liggen in een gigantisch industriegebied. Het industriegebied van Volendam! Tweemaal zo groot als heel Edam zelf! Een stad, die vanwege haar unieke ligging in het landschap wettelijk benoemd is tot rijks-beschermd stadsgezicht, wordt dan ingesloten door bedrijven. Twee derde van Edam zou dan uit industriegebied bestaan. Dat is toch te bizar voor woorden. En als je bedenkt dat we volgend jaar 400 jaar Purmer willen gaan vieren, ook nog eens behoorlijk wrang.

Nieuws